Muzariyi Nasb Eden Harfler

Fiili Müzariyi Nasb eden Harfler ve Türkçe Anlamları:

لام التعليل لِ – اَلْفاَءُ السَّبَبِيَّةُ أَنْ  – لَنْ – كَىْ – إِذَنْ – حَتَّى- -  

c.1. أَنْ mek, mak: Muzâri fiili nasbederek masdara çevirir. Örnek:  أُرِيدُ أَنْ أنامَ Uyumak istiyorum.

c.2 لَنْ  …meyecek, mayacak (te’kîd-i nefy-i istikbal). Fiili müzariyi nasb eder ve anlamını gelecek zaman olumsuzluğuna çevirir.

لَنْ أنامَ     Uyumayacağım

c.3 كَيْ    …mek için, ..mak için: ta‘lil bildirir. Yani كَيْ    harfinden sonraki cümle, كَيْ    harfinden önceki cümlenin nedenidir. Yani ikinci cümle neden, birinci cümle sonuçtur. Buna ta‘lil denir.

 Daha çok aynı manada  لِكَيْ olarak da kullanılır ve sadece muzâri fiilin önüne gelir.  

أَقْرَأُ القرأن كَيْ أَحْفَظَ

أَقْرَأُ القرأن لكَيْ أَحْفَظَ

 Ezberlemek için Kur’an’ı okuyorum.

c.4 إِذاً إِذَنْ öyleyse, o zaman, o halde: Daha çok istikbal ifade eden cümlelere bazan de şart edatlarına cevap olarak gelir. إذَنْ in muzâri fiili nasbetmesi için cevap cümlesinin ve muzâri fiilin hemen başında olması gerekir. أَناَ  أُذاكرُ كَثِيراً.(Ben çok ders çalışıyorum) diyen bir öğrenciye, ben şöyle derim:   إِذَنْ تَنْجَحَ  (Öyleyse başarırsın)

c.5 حَتَّى….ıncaya kadar, …inceye kadar, ..e, ..a kadar, ta ki, nihayet, …diye, ..mek için, …mak için. Fiili müzariyi nasb eden hatte’nin iki anlamı vardır:

a) " إلى أن " …e kadar

 سأعبد الله حتى أموتَ  

Ölene kadar Allah’a ibadet edeceğim.

قَالُوا لَنْ نَبْرَحَ عَلَيْهِ عَاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنَا مُوسَىٰ

Tâhâ Suresi, 91, 20. Onlar da, “Mûsâ bize dönünceye kadar buzağıya ibadet etmeye devam edeceğiz” dediler.

b) Fiili muzariyi nasb eden Hatte'nin diğer anlamı: " لكي " .. mek için

قَرَأْتُ الدَّرْسَ كَثِيراً حَتَّى أَنْجَحَ فِي الْإِمْتِحاَنِ.

İmtihanda başarmak için (başarayım diye) dersi çok okudum.

  c.6 لام التعليل لِ(Lâmu’t-ta’lîl)  …mek için, ..mak için, ..sın diye:  كَيْ gibi talil/nedensellik bildirir. Aynı manada (لِأَنْ) şeklinde de gelebilir. Lâmu’t-ta’lîl’den sonra (أَنْ) gelmediği takdirde fiili müzariyi nasb eden gizli (أَنْ) dir.

أسافِرُ إلى القرية  لِأزورَ جدِّي  Dedemi ziyaret etmek için köye gidiyorum..

c.7. اَلْفاَءُ السَّبَبِيَّةُ Fâ-i Sebebiyye:  Fâ-i sebebiyye’nin muzâri fiili gizli (أَنْ)le nasbetmesi için kendinden önce ya nefy (olumsuz bir yapı) veya taleb (emir, nehiy, soru, temenni) gelmelidir. Ayrıca fe harfinden önceki cümle, fe harfinden sonraki cümledeki yargının meydana gelmesinin sebebidir. Yani birincisi gerçekleşirse ikincisi de gerçekleşir. Yani birinci cümle neden, ikinci cümle sonuçtur. Buna sebeblilik denir.

لَمْ ينم مُبَكّرًا فَيَسْتَيْقِظَ مُبَكّرًا Erken uyumadı ki erken uyansın

إقْرأْ فَتفْهَمَ Oku ki anlayasın

ما فعلت ذنبا فأنــدمَ Hata etmedim ki pişmanlık duyayım.